Mỗi gia đình đều có những truyền thống quý giá, tạo nên sự kết nối giữa các thế hệ. Với gia đình tôi, việc thăm các ngôi chùa, đền trong dịp Tết Nguyên Đán là một phần đặc biệt trong trái tim chúng tôi. Một trong những chuyến đi đáng nhớ nhất là đến đền Chế Thắng Phu Nhân, một địa điểm linh thiêng đầy lịch sử và ý nghĩa tâm linh. Chuyến thăm năm nay mang lại cảm giác hoài niệm, những bài học từ quá khứ và sự khẳng định lại các mối liên kết gia đình.
Bắt đầu ngày mới
Chuyến hành trình của chúng tôi bắt đầu trước khi trời sáng. Ba nhẹ nhàng đánh thức tôi và em trai vào khoảng 3:30 sáng. Không khí mát mẻ, trong lành chào đón chúng tôi khi chúng tôi còn ngái ngủ chuẩn bị cho cuộc phiêu lưu trong ngày. Mẹ đã chuẩn bị một bữa sáng no đủ để tiếp sức cho chuyến đi 50 km đến đền. Đến 5:30 sáng, khi bầu trời vẫn còn bao phủ trong bóng tối, chúng tôi đã đến nơi.
Dù còn nửa tỉnh nửa mê trong suốt chuyến đi bằng ô tô, một cảm giác phấn khích dâng trào trong không khí. Mẹ đã chuẩn bị đồ ăn nhẹ cho chuyến đi, đảm bảo chúng tôi không bị đói. Những câu chuyện ba kể là điểm nhấn trong suốt hành trình. Ba nhắc lại câu chuyện thú vị về ngôi đền và sự thay đổi của nó kể từ lần tôi đến thăm hơn mười năm trước.
Theo lộ trình từ Bắc vào Nam, Đền thờ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu tọa lạc tại thôn Tam Hải 2, xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, cách quốc lộ 1A 8km về phía Đông. Trải qua sự biến thiên của thời gian và lịch sử, “Đền thiêng nơi cửa biển” vẫn giữ được vẻ cổ kính, linh thiêng và trở thành địa chỉ du lịch tâm linh của du khách thập phương.
Bà Nguyễn Thị Bích Châu quê ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, con gái của một vị quan đại thần họ Nguyễn nổi tiếng thanh liêm. Đến năm Long Khánh thứ nhất (1373), bà được vua Trần Duệ Tông tuyển làm Tả cung Quý phi, lấy hiệu là Phù Dung.
Lúc bấy giờ, chế độ phong kiến nhà Trần suy vong, nhân tài không được trọng dụng, Quý phi Nguyễn Thị Bích Châu thảo bản “Kê minh thập sách” dâng lên nhà vua, được vua khen là thông tuệ. “Kê minh thập sách” của Quý phi Nguyễn Thị Bích Châu đã đưa ra được những điểm trọng yếu nhất, thiết thực nhất về đường lối Chính trị, Văn hóa, Quân sự để có thể giúp vua trị vì đất nước. “Kê minh thập sách” không chỉ phù hợp với thời đại của nhà Trần lúc bấy giờ mà còn có giá trị to lớn đối với các thế hệ sau này.
Năm 1377, nhà vua đem quân đi đánh Chiêm Thành, khuyên ngăn vua không được, bà bèn xin đi theo để hộ giá. Khi quan quân nhà Trần đến cửa Thị Nại (Quy Nhơn), vua Chiêm là Chế Bồng Nga cho sứ giả đem vàng ngọc tới dâng lên để lập mưu trá hàng, nhưng sau đó lại bất ngờ tiến đánh vào lúc nửa đêm. Trong trận giao chiến này, Nguyễn Thị Bích Châu đã bị trúng tên độc và từ trần vào đêm 11 rạng ngày 12 tháng 02 năm 1377.
Ba ngày sau, Vua Trần Duệ Tông vì thua trận, một phần cũng vì thương nhớ Quý phi Bích Châu nên đã lâm bệnh và băng hà. Lúc bấy giờ, vua Trần Phế Đế lên ngôi và lệnh đưa linh cữu của Quý phi Bích Châu về triều để mai táng. Tuy nhiên, lúc đến cửa biển Kỳ Hoa gặp phải mưa to gió lớn không thể đi tiếp được, vua Trần Phế Đế liền xuống chiếu cho an táng thi hài Bà tại đây và lập miếu để nhân dân thờ phụng, hương khói.
Nữ Trung Hào Kiệt
Hơn 90 năm sau niên hiệu Hồng Đức thứ nhất 1470, vua Lê Thánh Tông trên đường đi dẹp giặc Chiêm Thành, đến cửa biển Kỳ Hoa phát hiện ngôi miếu, vua liền dò hỏi dân chúng địa phương, vào dâng hương và viết bốn chữ “Nữ Trung Hào Kiệt” dán lên bài vị và nói: “Tiền triều người là bậc cứu quốc anh hùng vì nước, vì vua mà bị vong thân, nay ta cũng vì nước bảo toàn bờ cõi mà đi dẹp giặc, có linh thiêng thì giúp trẫm kì khai đắc thắng, mã đáo thành công, khi bản sứ về triều trẫm sẽ khởi công lập miếu phong tặng”.
Ngay đêm đó được mộng lành, vua Lê Thánh Tông liền cho xuất quân lên đường dẹp giặc, khi thắng trận trở về vua đã cho quân cùng dân chúng địa phương xây dựng lại lăng mộ với ba tòa điện lớn và quy mô hơn như bây giờ gồm Thượng điện, Trung điện và Hạ điện để ghi nhớ công ơn của liệt nữ Nguyễn Thị Bích Châu và đã ban chiếu sắc phong cho đền là Chế thắng Phu nhân.
Trải Nghiệm Tâm Linh
Khi bước qua cổng Đền Bà Chế Thắng, tôi cảm nhận được một sự tôn kính sâu sắc. Bầu không khí yên tĩnh của ngôi đền làm tâm hồn tôi tĩnh lặng. Kiến trúc cổ xưa đứng vững như di sản văn hóa phong phú của Việt Nam. Hương bay nhẹ trong không khí khi người đi đền trong trang phục truyền thống dâng lời cầu nguyện.
Gia đình tôi tiến về phía bàn thờ, nơi chúng tôi thắp những cây nhang và cầu nguyện cho sức khỏe, sự thịnh vượng và bình an. Khi cúi đầu cầu nguyện, tôi cảm thấy mình không chỉ gắn kết với gia đình mà còn với những thế hệ đã đi trước, tìm kiếm sự an ủi và phước lành tại nơi linh thiêng này.
Sự Thay Đổi và Tiếp Diễn
Thật vui mừng khi thấy ngôi đền đã phát triển nhưng vẫn giữ được bản chất vốn có. Ba chỉ ra nhiều công trình phục hồi và bổ sung mới kể từ lần chúng tôi thăm trước. Dù có những nét hiện đại, ngôi đền vẫn là một nơi linh thiêng của tâm linh và lịch sử.
Những câu chuyện của ba về các lần thăm trước vẽ nên những bức tranh sống động về những thời kỳ đơn giản hơn khi ít khách du lịch biết đến ngôi đền. Đó là lời nhắc nhở về cách mà truyền thống vẫn tồn tại dù thế giới có thay đổi. Lịch sử của ngôi đền và những lần thăm của gia đình tôi là một cây cầu nối quá khứ với hiện tại.
Một Bài Học về Lòng Biết Ơn
Chuyến thăm Đền Bà Chế Thắng không chỉ là một nghi lễ mà còn là một bài học về lòng biết ơn. Lắng nghe ba kể lại câu chuyện về Bà Chế Thắng, tôi không khỏi thán phục sức mạnh và sự hy sinh của những người đi trước chúng ta. Ngôi đền là biểu tượng của sức bền, trí tuệ và lòng trung thành.
Tôi cảm thấy biết ơn vì có cơ hội trải nghiệm truyền thống này cùng gia đình. Những lần thức dậy sớm, chuyến đi dài và không khí buổi sáng se lạnh đều xứng đáng để tạo ra những kỷ niệm và củng cố những giá trị mà chúng tôi giữ gìn.
Gắn Kết Gia Đình Qua Truyền Thống
Một trong những điều đẹp nhất của chuyến đi là thời gian dành cho gia đình. Trong thế giới hiện đại vội vã, việc tìm kiếm những khoảnh khắc để kết nối có thể là một thử thách. Chuyến đi này đã tạo cơ hội để chia sẻ những câu chuyện, tiếng cười và những khoảnh khắc im lặng để suy ngẫm.
Sự chuẩn bị chu đáo của mẹ, những câu chuyện cuốn hút của ba và sự hào hứng lan tỏa của em trai đã làm cho chuyến đi trở nên khó quên. Đó là lời nhắc nhở rằng truyền thống không chỉ là về đích đến mà còn là về hành trình và những người đồng hành.
Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa
Khi tạm biệt Đền Chế Thắng Phu Nhân, tôi cảm thấy một trách nhiệm trong việc bảo tồn và truyền lại truyền thống này. Các đền, chùa không chỉ là những kỳ quan kiến trúc; chúng là những kho tàng sống về văn hóa, lịch sử và tâm linh.
Chia sẻ những trải nghiệm này với các thế hệ mai sau giúp những câu chuyện và giá trị của tổ tiên không bị lãng quên. Chính qua những hành trình như vậy, chúng ta giữ gìn di sản của mình sống mãi.
